Rođendan SAS-a 16. decembar 1939.

Na predlog pravne komisije Srpskog atletskog Saveza, Upravni odbor SAS usvojio je nacrt izmena i dopuna statuta Saveza u delu koji se odnosi na datum osnivanja organizacije i uputio ga na javnu raspravu. Već duže vremena vodi se polemika kad je tačno osnovan Savez pri čemu su nesporne činjenice da atletika u Srbiji ima dugu tradiciju. Prvi registrovani sportista Kraljevine Srbije koji je učestvovao na Olimpijskim igrama 1912. u Stokholmu bio Dušan Milošević (1894. – 1967), član BSK - Beograd, u atletskoj disciplini trčanja na 100 metara.

– Sadašnji datum osnivanja 5. septembar 1948. godine odnosio se samo na period nastanka SAS, ranije ASS, kao sportske organizacije u federalnoj jedinici SFRJ. Prethodni period atletskog sporta na teritoriji Srbije je jednostavno bio zaboravljen – ukazuje Dragan Nikolić, član Pravne komisije i kolekcionar atletskih artefakata iz perioda Kraljevine Jugoslavije.

Proučavajući istoriju atletskog sporta u Srbiji, njenih sportskih disciplina, rezultata, organizacije i biografija istaknutnih sportista, naš sagovornik, čija je inicijativa za promenu datuma rođenja nacionalne kraljice sportova, dalje zapaža: 

– Posle Prvog svetskog rata u periodu od 1920. do 1939. godine Jugoslovenski lakoatletski savez, skraćeno JLAS, činili su gradski lakoatletski podsavezi – Beogradski, Zagrebački, Ljubljanski... Posle stvaranja Banovine Hrvatske 1939.  održana je 29. oktobra 1939. u Ljubljani, prema dostupnim informacijama burna vanredna sednica Skupštine JLAS-a radi reorganizacije Saveza i osnivanja tri nova nacionalna  Saveza: Srpskog, Hrvatskog i Slovenačkog. U radu sednice učestvovalo je 50 delegata s urednim ovlašćenjima od ukupno 56 kluba koliko ih je bilo registrovano. Usvojeno je sa 26 prema 24 da se ubuduće vrhovni atletski forum nazove Atletski savez Kraljevine Jugoslavije i sa 25 prema 22 da sedište saveza bude u Zagrebu. Ostalo je zabeleženo da se Ljubomir Simić, predsednik Lakoatletske sekcije SK Jugoslavije, sa punomoćjem BSK-a uzdržao od glasanja o sedištu  saveza. Za vršioca dužnosti predsednika Saveza izabran je Veljko Ugrinić.

Tu novu glavnu Skupštinu Atletskog Saveza Kraljevine Jugoslavije činila bi po tri predstavnika svih narodnih saveza kojije trebalo da se osnuju ukoliko to već nisu učinili. Treba zapaziti da su još pre održavanja ove sednice u Ljubljani,  atletski klubovi s teritorije Banovine Hrvatske i Dravske banovine osnovali svoj HAS!

Dragan Nikolić, dalje pojašnjava trenutak osnivanja SAS-a:

-  Sledstveno odlukama iz Ljubljane, 16. decembra 1939. u Beogradu je prvo  održana likvidaciona Skupština Beogradskog lakoatletskog podsaveza, koji je prestao da postoji, a celokupna imovina prelazi u vlasništvo novoosnovanog Saveza. Neposredno posle toga, istog dana samo u nastavku rada, održana je osnivačka Skupština Srpskog atletskog Saveza sa delegatima iz klubova širom Srbije. Izabrani su svi organi i tela Saveza. Za prvog predsednika izabran je doktor Voja Jovanović, za sekretare Kosta Ninković i Branislav Bakić, za saveznog kapitena Ljubomir Simić... Među 15 članova Upravnog odbora SAS-a su i: doktor Vojin Smodlaka, Aleksa Spahić (kao atletičar učesnik OI u Parizu 1924), Bora Jovanović, Jovan Mikić... A ostavljeno je jedno mesto za člana kluba iz Sombora!

Nakon osnivanja, Srpski atletski savez je organizovao nacionalna prvenstva, utvrđivao listu rekordera, vršio obuku sudijskog kadra. Bio aktivan čak i u vreme Drugog svetskog rata. Ozren Karamata, član Međunarodne organizacije atletskih statističara navodi da je poslednje Prvenstvo Srbije u seniorskoj konkurenciji održano 4. i 5. septembra 1943. u Beogradu kada je učestvovalo 11 klubova: osam iz Beograda pa Železničar i Pobeda iz Niša i Mačva iz Šapca.

- Poslednja godišnja Skupština SAS-a održana je 2. januara 1944. u Beogradu. Ubrzo sve pada u zaborav, jer se stvara  nova istorija atletskog sporta u Srbiji – kaže na kraju Dragan Nikolić.